We suggest changing from Internet Explorer to another option. The Internet Explorer browser is no longer supported by Microsoft.
Please install or upgrade one of the browsers below.
Yeraltı madencilik operasyonları maden filizi ararken yeraltının derinlerine doğru ilerler. Gittikçe zorlaşan zemin koşullarında kayayı güçlendirmenin zorlukları artmaktadır. Ancak artık yeni bir proses var.
1. Zorluk
Kaya güçlendirme, sondaj ve patlatmayla tünel açma işleminde ayak bağı haline geldi. Genellikle mekanik kaya bulonlama sondaj makineleri, kaya bulonları ve ağ yerleştirmede çok verimlidir. Ancak daha derin madencilik işlemlerinde artan kaya gerilimleri, genellikle kayanın daha fazla çatlamasına yol açarak kaya bulonlamada güçlüklere yol açar. İsveç'in kuzeyindeki LKAB yeraltı operasyonlarında, çimento harçlı kaya bulonlarının kuruyarak kaya kütlesinin yükünü taşıyabilmesi sekiz saat veya daha uzun sürebiliyor. Gittikçe çatlayan zeminle bu çimento harçlı kaya bulonlarını takma işleminin kabul edilebilir verimlilik değerleriyle gerçekleştirilmesi daha zor hale gelmektedir.
İsveç'in kuzeyindeki LKAB yeraltı operasyonlarında, çimento harçlı kaya bulonlarının kuruyarak kaya kütlesinin yükünü taşıyabilmesi sekiz saat veya daha uzun sürebiliyor. Gittikçe çatlayan zeminle bu çimento harçlı kaya bulonlarını takma işleminin kabul edilebilir verimlilik değerleriyle gerçekleştirilmesi daha zor hale gelmektedir.
Epiroc Ürün Müdürü Peter Bray, "Malmberget'teki LKAB madeninde, ana hedef olarak kaya bulonlama prosesini LKAB'nin mevcut bulonlama sistemlerinden iki kat daha hızlı hale getirmeye yönelik bir proje başlattık," diyor.
"Bize neredeyse boş bir sayfa verildi ve birçok fikir üzerinde beyin fırtınası yaptık. Ardından bunu makul bir zaman çerçevesinde makul sonuçların alınabileceği en iyi yaklaşımlara indirdik."
"Malmberget'teki LKAB madeninde, ana hedef olarak kaya bulonlama prosesini LKAB'nin mevcut bulonlama sistemlerinden iki kat daha hızlı hale getirmeye yönelik bir proje başlattık."
2. Çözüm
Çimento harçlı bulonlara yönelik mevcut çözümlerden biri, harcın yerine reçine kartuşları kullanmaktır. Bu, kuruma süresinin önemli ölçüde hızlanmasını sağlar. Ancak kartuşları çatlak zemine takmak zordur. Bunun yerine, zaten yerleştirilmiş bulonla reçineyi enjekte edebilseniz nasıl olur?
Peter Bray, "Reçinenin bulon deliğinden damlamasını önlemek için kuruma süresi hızlı olan ve ketçap kıvamında, pompalanabilir türde reçine geliştirmek için reçine tedarikçileriyle iş birliği yaptık," diyor.
Reçine işine paralel olarak, mevcut bir kaya bulonu tipi olan Kendinden Delen Bulon (SDA) reçinenin pompalanmasını sağlamak için değişiklikten geçirildi. SDA tipi bulon temelde sonuna delme ucu kaynaklanmış boş bir çelik borudur. Montaj sırasında delici takım, kayaya takıldığındaysa bulon işlevi görür.
Pompalanabilir reçine sisteminin geliştirilmesi sırasında üstesinden gelinmesi gereken büyük güçlüklerden biri, karıştırıcıların tıkanmadan tekrar tekrar kullanılmasını sağlamak için reçine karıştırıcı elemanlarını yıkama çözümü bulmaktı. Birkaç denemeden sonra, karıştırılmamış reçinenin salınmadığı kapalı bir sistem korunurken sağlam ve güvenilir yıkama sağlayan basit bir çözüm bulundu. Sonunda tasarımın tüm öğeleri uyum içinde çalışıyordu.
3. Sonuç
Değiştirilmiş bir Epiroc Boltec E makinesi, LKAB'nin Malmberget yeraltı demir cevheri madeninde Mayıs - Ağustos 2018 arasında dört aylık bir saha testi gerçekleştirdi ve makine gündüz vardiyası boyunca çalıştırıldı. Elde edilen sonuçlar çok umut verici oldu. Peter Bray, "Mevcut çimento harcı çözümlerine göre verimliliği yüzde 64 oranında artırdık. Bu da LKAB için oldukça kabul edilebilir nitelikteydi. Operatörler, makineyle daha fazla deneyimleri olduğunda verimliliğin daha da artacağını düşünüyor," diyor.
Pompalanabilir reçine sisteminin en büyük avantajlarından biri, vardiya başına birkaç kez temizlik gerektiren çimento harcı makinelerine göre çok daha az temizlik ve bakım gerektirmesidir.
Peter Bray, "Çok az bakım gerektiriyor. Vardiyanın sonunda operatör Boltec'i kapatıp gitti. Makineyi çok sevdiler ve saha testi sona erdiğinde çok üzüldüler," diyor.
SDA tipi bulonla pompalanabilir reçine, toplam bulon uzunluğu 15 metre kadar uzantılı sondajla da test edilerek mükemmel sonuçlar alındı. Uzantılı bulonlama sistemi esnekliğini daha da artırarak kötü kaya koşullarında kablo bulonlamanın yerini alabilir.
Peter Bray, "Bazı kaya koşullarında, bu makine mümkün olan en iyi çözümü sunuyor," diyor.
